Diz Protezi

Öncelikle ayrıntılı fizik muayeneniz yapılır. Dizinizin hareket açıklığı kas gücü ve şekil bozukluğu değerlendirilir. Röntgenleriniz çekilir. Akciğer grafisi, EKG çekilir. Ayrıca 25-D vitamini, hemogram tetkikleri yapılır. Diyabetli hastalar için HbA1c testi istenir. Düzeltilmesi gereken değerler düzeltilir. Dişlerde çürükler varsa diş hekimi konsültasyonu istenir. Enfeksiyon riskini azaltmak için bu aşamalar önemlidir.

Aksine bir uyarı olmadıkça, kendi hekiminizin vermiş olduğu tüm ilaçları alınız. Kullanmakta olduğunuz ilaçların listesini ve dozlarını lütfen bizlere bildiriniz. Bildiğiniz herhangi bir allerjik reaksiyonunuz varsa mutlaka önceden bizleri uyarınız.

Tüm tetkik sonuçları tamamlandıktan sonra Anestezi uzmanı sizi değerlendirilecek ve seçilecek anestezi yöntemi hakkında size bilgi verilecektir.
TDP tüm cerrahi yaklaşımlar içerisinde büyük sınıf (major) girişim olarak kabul edilmektedir.

Ameliyatınız için kan gereksinimi olabilir. Gereken kan miktarı 2 Ünite Eritrosit süspansiyonudur.

Ameliyattan önceki akşam hafif ve sulu yemek yemeniz sizin için uygun olacaktır. Ameliyattan 6 saat önce beslenmeyi durdurmanız gerekir Mutlaka almanız gereken tansiyon, şeker ilacı (Glukofen hariç) gibi ilaçlarınız varsa az miktarda su ile almanızda sakınca yoktur.

Sabah ameliyata gerekli hazırlıkların yapılabilmesi için tahmini zamandan yaklaşık 30 dakika önce görevli hemşireler sizin soyunmanızı, tüm metal eşyalarınızı, şayet kullanıyorsanız diş protezi çıkartmanızı isteyeceklerdir.

Ameliyathane ortamına alındıktan sonra size uygun anestezi yapılmadan önce bir veya iki adet damar yolu açılacak, göğsünüze elektrotlar konup kalbinizin izlenmesi sağlanacak, gerekli ise sonda takılacaktır.

Hastalarımızın çoğuna epidural anestezi denilen (bölgesel) yöntemi uygulanmaktadır. Bu yöntemde belinizdeki omurlar arasından ince bir kateter yerleştirilir. Bu kateter vasıtasıyla süreli olarak epidural mesafeye anestezik madde gönderilir, böylelikle ameliyat süresince uyanık olursunuz, belden aşağısı uyuşur ve hiç ağrı hissetmezsiniz. 

Genel anestezi uygulandığında ise tamamen uyutulursunuz. Hangi yöntemin uygulanacağına hasta ve anestezi uzmanı birlikte karar verir.

Ameliyat kaç saat sürer ?
Hastalar ameliyathaneye alındıktan ve uygun anestezi işleminden sonra, steril ortam için ilgili bacak silinmekte ve örtülmekte sonrasında operasyon sistemleri kurulmaktadır. Bu ortalama 40 dakika bir zaman gerektirmektedir. Operasyonun normal süresi 1-1.5 saat civarındadır. Operasyon sonrası hastalar 30 dakika -1 saat arasında ayılma odasında bekletilmekte ve sonra da odalarına alınmaktadır.

Ameliyatta yapılan işlem nedir?
Diz eklemine 15-20 cm uzunluğunda bir cilt kesisi yapılır. Diz eklemi ortaya konur. Düzensiz eklem yüzeyleri özel aletlerle kesilip hazırlanır. Kemik çıkıntıları düzeltilir. Deneme protezleri konur. Dizin dengesi ve dizilimi kontrol edilir. Bağ dengesi sağlanır. Daha sonra protezler kemiğe çakılır.

 

Protez kemiğe nasıl tutunur?
Konulan parçaları yerinde tutmak üzere 2 yol mevcuttur.

Bunlardan biri polimetimetakrilat adı verilen çimento ile tespittir. Bugün diz protezlerinin büyük çoğunluğu çimentolu olarak yapılmaktadır. Çimentolu protezlerin uyumu mükemmel olup 20 yıl kadar dayanabilmektedir. Bu süreyi hastanın kilosu, genel sağlık koşulları, aktivite düzeyi arttırıp azaltabilmektedir.

Bazı durumlarda çimentosuz protezlerde tercih edilebilir. Bu implantların yüzeylerine doğru kemik büyümesi gerçekleşir. Böylece protez kemiğe tutunur. tutunma süreci 8-12 haftayı bulur. 

Sonuç olarak diz protezi cerrahisi bugün için dizin biomekaniğini düzenlemede ve ağrıyı dindirmede etkili bir tedavi yöntemidir

 

Ameliyat sonrası süreç;
Ağrı, ağrı kesicilerle tamamen kontrol edilebilmektedir. 3-4 saat sonra hastalara yemek verilir

Şayet idrar yapma ile ilgili bir sorun yaşanırsa idrar sondası takılıp 1-2 gün sonra çıkartılacaktır. Aynı gün tuvalete oturmanıza izin verilir.
Diz üstü varis çoraplarının 15 gün süre ile giyilmesi, dolaşım sorunlarını engellemede faydalıdır.

Ameliyattan hemen sonra bilek hareketlerine, ameliyatın ertesi gününden itibaren kalça-diz bükme ve adele güçlendirme egzersizlerine başlanır. Bu egzersizler hem dolaşım sorunlarını engellemeye yardımcı olacak hem de kaslarınızı güçlendirecektir.

Hastanede (uygulamalar farklı olmakla beraber) 1 veya 2 gün kalacaksınız. Ameliyattan sonra fizyoterapist gelerek size yatakta yapmaya başlayacağınız egzersizleri gösterecektir. İlk 2 gece 38 civarında ateşiniz olabilir, enfeksiyon anlamına gelmez. Enfeksiyon bulguları 3. günde başlar.

Ameliyattan sonra hastaların çoğunda ameliyatlı bacakta bir miktar şişme olur. Şişliğin miktarı hastadan hastaya değişmekle birlikte, genellikle bu durum normaldir.

Ameliyattan sonraki ilk 4 hafta boyunca oturur durumda geçirdiğiniz zamanı en aza indirmelisiniz. Çünkü bu durum şişliği artırır. Yürüme dönemleri ile ameliyatlı bacağın yükseğe kaldırılması süreleri birbirini izlemelidir. Bacak yükseltildiğinde ayak bileği kalp seviyesinin üstünde olmalıdır.

Yemek için ayağınızı yere koyarak oturabilir ve ihtiyaçlarınız için yürüteç cihazı (walker) aracılığı ile dilediğiniz kadar kalkıp yürüyebilirsiniz. Egzersizlerinizi aksatmadan her gün tarif edildiği şekilde yapınız. Bu sırada kan sulandırıcı ilacınızı kullanmayı aksatmayınız ve ağrınız olursa ağrı kesicinizi alınız.

 

Ayağa kalkış süreci:
Cerrahiyi takiben aynı gün içinde yatak kenarına oturtulup pozisyon değişikliği sağlanacaktır. Bu esnada olabilecek baş dönmesi yada bulantı kusma sizi endişelendirmemelidir.

Ayağa kalkmadan önce, 5 dakika kadar oturarak başınızın dönmediğinden emin olmalı, başınız dönerse uzanarak 1 saat sonra tekrar denemelisiniz. Daha sonra bir yürüteç (walker) yada koltuk değneği yardımıyla ayağa kaldırılacaksınız.

İlk yürüme zor olabilir. Ancak her geçen gün daha rahat yürüdüğünüzü hissedeceksiniz.

Dikişler ortalama 15 günde alınır ve sonrasında banyoya izin verilir. Bazen yara geç iyileşebilir. Dikişler geç alınabilir. Dikiş alındıktan sonra fizik tedavi başlanır. Fizik tedaviniz genellikle haftada 3 gün olmak üzere 3. ayın sonuna kadar devam edecektir. Bazı hastalarda dikişlerin alınması gerekmeyen bir yöntemle yara kapatılabilmektedir.

 

Aktivitelere dönüş süreci:

3. hafta sonunda yürüteç bırakılıp bir bastona geçilir.
Genellikle 4-6 haftada diz fonksiyonları geri döner.Dizde şişlik ve protezin varlığını hastalar 3-6 ay hissedebilirler. Daha sonra protezin varlığını neredeyse tamamen unutulmaktadırlar.

 

Başarı oranı nedir?
TDP de başarı oranı % 90 dır.

Yeni diziniz ameliyattan öncekine göre ağrısız olacaktır. 3-6 hafta içinde ev işlerinizi kolaylıkla yapar hale gelecek ve alışverişe çıkabilecek ve rahatça yürüyebileceksiniz. Böylece hayat kaliteniz artacaktır

İşe ne zaman dönebilirim?
İşinize ne zaman döneceğiniz yaptığınız işe, işe gitmek için katedeceğiniz uzaklığa ve iyileşme hızınıza bağlıdır. Şüphesiz ki, masa başı işlere çok daha çabuk dönebilirsiniz

Yeni dizimin hareket açıklığı ne kadar olacak?
Başarılı bir diz protezi ameliyatı, ağrınızı geçirecek, birçok normal aktiviteye izin verecek hareket açıklığı sağlayacaktır. Ancak her zaman tam hareket açıklığını sağlamak mümkün olmayabilir. Dizin tam düzleşmesi yürüme için çok önemli olduğu için, bunun için tüm çabalar harcanmalıdır.
Dizinizin 90 dereceden biraz fazla bükülmesi yeterli olacaktır.

Ne zaman araba kullanabilirim?
Dizinizi yeteri kadar bükebiliyorsanız ve kas gücünüz yeterliyse 4-6 hafta sonra araba kullanabilirsiniz.

Yeni dizimle hangi sporları yapabilirim?
4. ay sonunda sportif aktivitelere başlanabilir.
İyileşme tümüyle tamamlandıktan sonra hafif spor etkinliklerinde bulunabilirsiniz. Yürüyüş, bisiklet, yüzme en uygun spor faaliyetleridir.
Koşma, atlama, basketbol, kayak gibi ağır yük ve çarpmanın söz konusu olduğu sporlar uygun değildir

1-Enfeksiyon; Enfeksiyon olmaması için anestezi sırasında damardan antibiyotik verilmektedir. Antibiyotik kullanımına ameliyat sonrası da 24 veya 48 saat devam edilmektedir. Ayrıca kullanılan aletlerin sterilizasyonuna çok dikkat edilmektedir.
Alınan tüm tedbirlere rağmen protez operasyonlarında enfeksiyon oranı % 2 civarındadır.

Ateşiniz 38 derecenin üstüne çıkarsa
Titreme ve üşümeniz olursa
Yara yerinden akıntı olursa
Dizinizde ağrı, şişlik, kızarıklık ve ısı artışı gibi enfeksiyon bulguları olursa vakit kaybetmeden doktorunuza başvurunuz.
Enfeksiyonun erken tanısı önemlidir. Erken enfeksiyonlarda eklemin yıkanması ve ara parçanın (insert) değitilimesi yeterli olabilir. Geç enfeksiyonlarda protezin çıkarılması ve araya geçici antibiyotik yüklü çimento yerleltirilmesi gerekebilir. Bu durumda 6-12 hafta antibiyotik kullanımı sonrası yeniden protez konabilir.

Geç enfeksiyon nedir? Nasıl korunulabilir?
Total diz protezi sonrası geçireceğiniz herhangi bir cerrahi müdahale enfeksiyon riskini artırabilir. Şayet,

Diş hekiminiz tarafından bir girişim uygulanacaksa (diş çekimi, kanal tedavisi vs.)
Kalp kateterizasyonu, mide endoskopisi, yada bağırsak akciğer mesane gibi organlara yönelik tanısal girişimler yapılacaksa:Yapılacak girişimden 1 saat önce ağızdan 2 gr amoksisilin, sonrasında günde 3 kez 1 gram Amoksisilin, 48 saat süreyle devam edilmelidir. Şayet penisilin grubuna karşı bilinen bir alerjiniz varsa eritromisin kullanılmalıdır.

Vücudun herhangi bir yerindeki iltihaplanma (mikrobik enfeksiyon) durumu varsa vakit kaybetmeden doktorunuza başvurunuz.

2-Derin ven trombozu (toplar damarlarda kan pıhtılaşması)
Bu komplikasyonun görülme ihtimali %2 in altındadır. Genellikle 3. günden sonra görülür, 6-15. günler en sık görülür. Ancak nadiren de olsa operasyondan aylar sonra da görülebilmektedir

Derin ven trombozundan korunmak için risk analizi yapılarak gerekli kan sulandırıcı ilaçlar (aspirin, düşük moleküler ağrılıklı heparin gibi) , operasyon sonrası antiembolik çoraplar giydirilmesi, yatak içi egzersizler ve erken ayağa kaldırarak yük verme riskleri azaltmaktadır.

Dikkat; ateşiniz 38 derecenin üzerine çıkar, dizinizde, bacağınızda ağrı, ayak parmaklarınızda şişme olursa doktorunuzu derhal arayınız.

3-Gevşeme; Zamanla diz protezinde gevşeme meydana gelebilir. Bu da ağrıya neden olur. 3-5 yılda bir rutin kontrollere gelerek protezde olası bir sorunun varlığını araştırmak yararlı olacaktır. Sorunu çözmek için cerrahi girişim gerekebilir.

4-Dizde sertlik; Nadir görülen bir durumdur. Anestezi altında hareketlendirme gerekebilir.

Ameliyat bölgesinin bakımı
Yaranızda akıntı olursa, kızarıklık artarsa lütfen en kısa zamanda doktorunuzla temasa geçiniz.
Dikişler ameliyat sonrası 15. gün alınacaktır. Bu süreden önce duş almamaya çalışın ve kesi yerinizi her zaman kuru tutun. Kesi üzerine sıkıca oturan giysiler giymeyin. 
Dikişler alındıktan sonra rahatlıkla duş alabilirsiniz. 
Ameliyat bölgenizi tümüyle ve yumuşak bir biçimde kuruladığınıza emin olun.
Her gün bir kaç kez 15 dakikalık sürelerle kesi bölgesine buz torbası uygulamayı sürdürün.

Ağrı ve destek tedavisi
Ağrı kesicilerinizi ağrınız çok artmadan almalısınız, bu ağrınızın daha hızlı azalmasına yardımcı olacaktır.
Eğer egzersizleri yaptığınız sırada veya yaptıktan hemen sonra rahatsızlık hissediyorsanız, ağrı kesicinizi egzersizden en az 45 dakika önce alınız. Bu sizin egzersize başlamanızdan önce ağrı kesicinin etkisini göstermek için yeterli zamanı bulmasını sağlayacaktır.
Doktorunuzun önerdiği kan sulandırıcı ilacı kullanınız. Biz risk analizi ile hangi kan sulandırıcı kullanacağımza karar vermekteyiz. 
Altı hafta süreyle C vitamini kullanınız.

Diyet
Sağlığınızı korumak için, dengeli, yeterli miktarda protein içeren besleyici gıdalar yemeniz önemlidir. Bu vücudunuzun ameliyatla kaybedilen proteini yerinize koymanızı ve enfeksiyon veya yetersiz yara iyileşmesi gibi komplikasyonların riskinin azalmasını sağlayacaktır. Yeterli beslenme genel sağlığınızın önemli bir öğesidir ve daha çabuk iyileşmenize yardımcı olacaktır.

Arabayla yolculuk
Ameliyattan 6 hafta sonra araba kullanmaya başlayabilirsiniz Unutmayınız ki, refleksleriniz yavaşlamıştır. Altı ay dikkatli olunuz.

Ev içinde ve çevrede dikkat edilmesi gereken önemli konular
Bir çok cebi olan bir önlük kullanınız.
Sıcak sıvıları kapaklı kaplarda taşımaya özen gösteriniz.
Takılıp düşmeyi önlemek için evde halı kullanmayın yada halı uçlarını zemine tespit ediniz.
Varsa yerdeki kabloları kaldırın.
Banyo ve tuvalette, oturup kalkarken tutunmanızı sağlayacak metal kollukları duvara monte ediniz.
Banyoda yere sağlam tespit edilmiş sandalye kullanın.
Merdiven kenarlıklarını sağlamlaştırınız.

Diğer konular
Diz proteziniz hava alanında metal dedektör saptayıcılarından geçerken, alarm sistemini harekete geçirebilir. Bu nedenle doktorunuzdan alacağınız, ameliyat yapıldığına dair belgeyi görevlilere gösterebilirsiniz.
Eğer şeker hastası iseniz, kan şekeri düzeyini istenilen düzeyde tutunuz.
Kilo almaktan kaçınınız

Kaslarınız yeterli gücü kazanıncaya kadar sandalyeden yada tuvaletten kalkmak sizin için zor olabilir. Bu aşamada dizinizi eski gücüne kazandırmak, sizin göstereceğiniz çabaya bağlıdır. Bu da egzersizlerinizi titizlikle yapmaktan geçer.

Egzersizlerin amacı kas gücünü oluşturmak ve hareket açıklığını arttırmaktır.

İlk zamanlarda egzersizlerle biraz ağrınız olabilir. Zamanla daha kolay yaptığınızı fark edeceksiniz. Egzersiz sırasında ağrıda belirgin artış olursa doktorunuza başvurun.

Egzersizleri 10 tekrarlı olacak şekilde günde iki defa yapın.

Uyluk seti
Sırt üstü yatın
Dizlerinizi yatağa doğru bastırarak uyluk kaslarınızı kasın
5’e kadar sayın, nefesinizi tutmayın. Gevşeyin. Tekrarlayın

Gluteal set
Sırt üstü yatın
Kaba etlerinizi birbirine doğru sıkıştırın
5’e kadar sayın, nefesinizi tutmayın. Gevşeyin. Tekrarlayın

Bilek pompası
Bacaklarınızı yatağın üzerinde düz tutun
Her iki ayak bileğinizi aşağı yukarı hareket ettirin

Bacak çevirme
Sırt üstü yatın
Ameliyatlı bacağınızı içe ve dışa döndürün, aşırıya kaçmayın. Gevşeyin. Tekrarlayın

Topuk kaydırma
Sırt üstü yatın
Ameliyatlı taraf kalçanızı ve dizinizi 45° bükün
6’ya kadar sayın ve yavaşça eski haline getirin. Gevşeyin. Tekrarlayın

Bacağı düz kaldırma
Sırt üstü yatın.
Ameliyatlı olmayan bacağınızı bükün
Ameliyatlı bacağınızı dizi bükmeden 20-25 cm kaldırın ikiye kadar sayın
Bacağınızı yavaşça indirin. Tekrarlayın

Bacağı yana doğru kaldırma
Ameliyatsız tarafınıza yatın