El-El Bileği

Ganglion

Ganglion kistleri genellikle el bileğinin üst bölümünde oluşur. Ganglion eklem içerisinde yer alan kemik ve kas dokularının arasında bulunan bağ dokusundan kaynaklanarak balonsu görüntüsü ile karşımıza çıkar. Bu balonun içerisinde yoğun, kaygan eklem sıvısı ile aynı özellikte bir sıvı bulunur. Genel bir kural olarak hareketliliğinizin artması ile bu balon büyür ve tam tersi hareketliliğinizin azaldığı dönemlerde bu balon küçülür.

Ganglionlar nasıl oluşur?
Ganglionların oluşum mekanizmasını başlatan sebepler bugün için halen bilinmemektedir.Kadınlar da erkeklerden daha sık olarak görülür. Ganglion içindeki kistik yapı eklemden geçen sinir dokuların üzerine bası yapacak kadar büyüdüğü zaman ağrı oluşturabilirler. Çok büyük ganglionlar ağrısız olsalar da görüntüleri nedeniyle rahatsız edici olabilirler. Tam tersi olarak bazı küçük ganglionlar çok ağrılı olabilirler.

Muayene ve tanı
muayeni yapılır. Direk grafi ile bu olayın romatizmal hastalığa bağlı eklem bozukluğundan yada bir kemik tümöründen kaynaklanıp kaynaklanmadığı araştırılır .Bazense çok küçük olan ağrılı ganglionlarda tanıyı netleştirmek için MRI istenebilir.

Tedavi
Tedavinin birinci aşamasını konservatif (cerrahi olmayan) yöntemler oluşturur.

Takip: Ganglion tümöral bir yapı olmadığı için ve zaman içerisinde kendiliğinden kaybolabileceği için belli bir süre beklenebilir.

Tespit: Aktivite ile ganglion boyu artacağı için ,bunun sonrasında sinir basısına bağlı ağrı gelişebileceği için doktorunuz size bir el bilekliği veya alçı tespiti ile takip önerebilir.Bu esnada ganglion küçülebilir belki de kaybolabilir.

Aspirasyon: Ganglionun ağrıya yol açtığı durumlarda veya hareket kısıtlılığı yaratacak kadar büyüdüğünde , ganglion içindeki sıvı “aspirasyon” adı verilen bir işlem ile dışarı çekilebilir.Ancak bu işlem esnasında sıvının çok yoğun olması nedeniyle sıvı dışarı alınamayabilir.

Cerrahi: Yukarıda anlatılan tedavi yöntemleri sonrasında ganglionun verdiği hareket kısıtlılığı ve ağrı giderilemediği zaman ganglionun çıkarılması gerekir. Ancak unutulmaması gereken nokta bu işlemin ardından ganglionun tekrarlıyabileceğidir.

Karpal Tünel

Karpal tünel nedir?
El bileğinde bağlar ve küçük kemikleri karpal tünel adını verdiğimiz bir tünel oluşturur. Bu tünelin içinden 9 adet kas kirişi ile median sinir geçer.

Median sinir; ilk üç parmak ve dördüncü parmağın yarısının duyusunu verir. Ayrıca el içinde bazı küçük kasları hareket ettirir.

Karpal Tünel Sendromu (KTS) nedir?
Mediyan sinirin karpal tünelde sıkışmasıdır.

KTS’nin Sebepler nelerdir?
KTS birçok nedene bağlı olarak ortaya çıkabilmekle birlikte bazı hastalarda altta yatan neden saptanamaz. Ancak çeşitli aktivitelerin buna zemin oluşturduğu bilinmektedir.

KTS’ye neden olabilecek durumlar şöyle sıralanabilir:
Diabet, Hypotroidi, Romatoid artrit, Gut
Müzisyenler, kasaplar, bilgisayar kullanıcıları
Kemik iltihapları, tüberküloz

Belirtileri nelerdir?
Ağrı sıklıkla künt veya sızlayıcı olabilir. Dirsek ön tarafında ve omuz dış kısmına yayılabilir.

KTS’nin en tipik başvuru nedeni geceleri uykudan uyandıran ağrılarıdır. Buna bağlı uyku bozukluğu sık görülür. Hastalar uyuşukluğu gidermek için elini silkeler veya sıcak suyun altına tutarlar.
-Uyuşma, karıncalanma, iğnelenme, yanma
-Tenar (avuç içinin başparmak tarafındaki kasları) kaslarda atrofi (erime- küçülmesi)
-El parmaklarında kuvvet azlığı
-Bazı hastalar ellerindeki cisimleri düşürmekten yakınırlar ve bunu ellerinin kuvvetsizliğine bağlarlar. Halbuki sorun parmak uçlarındaki duyusal sorunlardan kaynaklanır.

Tanı:
Hastanın hikayesi ve fizik muayene
Röntgen
Gerekirse MRG, USG
Elektrofizyolojik incelemeler(EMG)

Tedavi:
Atelleme: Basit bir tedavi yöntemidir. Bileği nötral pozisyonda tutan el bileği ateli özellikle geceleri hastaları rahatlatır. Semptomları yeni başlamış hastalarda bazen tek başına yeterli tedavi yöntemi olabilir.

Lokal injeksiyonlar: Karpal tünel injeksiyonu, hastalığı kısa bir süredir var olan ve belirgin kas gücü kayıbı göstermeyen hastalarda etkili bir tedavi yöntemidir.

İlaçlar:İlaç kullanımı genellikle tenosynovit gibi altta yatan hastalığı olanlarda yararlıdır. B 6 vitamini kullanımı Karpal tünel tedavisinde tartışmalıdır.

Fiziksel tıp yöntemleri: Ultrason ve kuvvetlendirme egzersizleri olmak üzere fizik tedavi yöntemleri uygulanmaktadır.
Günlük yaşam aktivitelerinde düzenlemeler

Ameliyata nasıl karar verilir?
Cerrahi olmayan yöntemlere yanıt alınamadığında, ilerleyici veya inatçı sinirsel değişiklikler veya kas zayıflığı bulunduğunda ameliyat gereklidir.

Ameliyatta yapılan işlem nedir?
Ameliyatta el bileğine 2-3 cm’lik kesi ile girilir. Mediyan sinirin üzerindeki transvers bağ kesilir. Böylece sinirin üzerindeki baskı kaldırılır.

Tetik Parmak

Tetik Parmak
İsmine bakıldığı zaman bir avcı hastalığı gibi duran bu durum parmaklarda tetik çekme hareketi esnasında ortaya çıkan bir durumu belirtmek üzere kullanılmıştır.Bu durum genellikle 40 yaşın üzerinde ve diabetli, romatizmal hastalığı bulunan kişilerde rastlanılan bir olaydır. Ancak her yaşta hatta yeni doğanlarda dahi görülebilir.

Nasıl oluşur?
Tetik parmak hastalığının oluşum mekanizması halen tam olarak bilinmemektedir. Parmaklarda tetik hareketinin yapılmasından sorumlu olan tendon ve yatağının etkilendiği bilinmektedir. Her tendonun üzerini örten bir tabaka mevcuttur. Bu tabakanın oluşturmuş olduğu kılıf içerisin de tendon parmakların hareketi ile bir kayma yaparak yatağı içerisinde hareket eder.

Tendon kılıfı enflamasyon nedeniyle şişip ve kalınlaşır. Tendon, parmak hareketleri için gereken kayma hareketinde güçlükle karşılaşır. İlk başlarda, takılma sorası bir atlama hareketi ile rahatlama olur. Tedavi uygulanmaz ve olay ilerlerse kılıf giderek kalınlaşır. Tendon hareketinin tamamı kaybolur. Sonuçta parmak, tetik çeker pozisyonda kilitli kalabilir.

Tanı
Bu hastalığın tanısında röntgenin yeri yoktur. Muayene yeterlidir.

Tedavi
Tedavinin amacı şişliği indirmek ve yakalama hareketini sağlamaktır. 1. aşamada; şişliği gidermeye yönelik ilaç tedavisi, istirahat amaçlı parmak atelleri önerilir. Yeni başlayan vakalarda uygundur.

Eğer şikayetler gerilemezse 2. aşamada tendonun kalınlaşmış bölgesine lokal kortizon enjeksiyonu yapılabilir. Bazı vakalarda tam iyileşme sağlayabilse de nüks sıktır.

Ameliyata nasıl karar verilir?

Diabetli yada romatizmal hastalığa bağlı bu durumun geliştiği kişilerde, 3 aydan fazla yakınması olan vakalarda ve sık kilitlenme olan vakalarda ise tedavi cerrahidir. Lokal anestezi ile parmak uyuşturulur. 1 cm’lik kesi yapılır. Sertleşmiş tendon kılıfı gevşetilir.
Ameliyat sonrası hareket normale döner.